Crítica ao conceito de marxismo ocidental
PDF

Palavras-chave

Marxismo ocidental
Perry Anderson
Marxismo soviético
Marxismo oriental

Como Citar

COSTA NETO, Pedro Leão da. Crítica ao conceito de marxismo ocidental. Crítica Marxista, Campinas, SP, v. 21, n. 38, p. 9–28, 2014. DOI: 10.53000/cma.v21i38.19226. Disponível em: https://econtents.bc.unicamp.br/inpec/index.php/cma/article/view/19226. Acesso em: 30 jun. 2024.

Resumo

As primeiras referências à noção de marxismo ocidental remontam aos debates sucessivos à publicação, nos anos 1920, das obras de Lukács História e consciência de classe e de Korsch Marxismo e filosofia. Elas foram retomadas em 1955 com o livro de Merleau-Ponty Les aventures de la dialectique, no qual o “marxismo ocidental” de Lukács está contraposto ao leninismo. Entretanto, será somente a partir de 1976, com o livro de Perry Anderson Considerations on Western Marxism, que o conceito terá uma grande difusão, tornando-se um verdadeiro “paradigma” que servirá para caracterizar grande parte da produção teórica do marxismo elaborado no Ocidente a partir dos anos 1920. O objetivo deste artigo é procurar destacar o caráter arbitrário do conceito, fundado em amplas generalizações, que, antes de constituírem um instrumento de periodização e análise, tornam-se um obstáculo para uma reconstrução histórica da tradição marxista no século XX.

https://doi.org/10.53000/cma.v21i38.19226
PDF

Referências

ANDERSON, Perry. A crise da crise do marxismo: uma introdução a um debate contemporâneo. São Paulo: Brasiliense, 1983.

ANDERSON, Perry. Considerações sobre o marxismo ocidental. 2.ed. São Paulo: Brasiliense, 1989.

ARATO, Andrew. Marxismo na Europa Oriental. In: BOTTOMORE, Tom. Dicionário do pensamiento marxista. Rio de Janeiro: Jorge Zahar editor, 1988.

ARATO, Andrew.; BREINES, Paul. El joven Lukács y los orígenes del Marxismo Occidental. México: FCE, 1986.

BACZKO, Bronisław. Absolut moralny I faktyczność istnienia. Brzozowski w krégu antropologii Marksa. In: WALICKI, Adam; ZIMAND, Roman. Wokół myśli Stanisława Brzozowskiego. Cracóvia: Wydawnictwo Literackie, 1974.

BAL, Karol. Rozwój radzieckich badań hegloznawczych. Główne etapy dyskusji wokół filozofii Hegla w ZSSR. In: Acta Universitatis Wratislaviensis. n.353 – Prace Filozoficzne XXI, Wrocław, 1977.

BALIBAR, Etienne. Mao: critique interne du stalinisme?. Actuel Marx, Paris, PUF, n.3, 1988.

BHASKAR, Roy. Ciência. In: BOTTOMORE, Tom. Dicionário do pensamento marxista. Rio de Janeiro: Jorge Zahar, 1988.

BLOCH, Ernst. O princípio esperança, v.I. Rio de Janeiro: Contraponto/Eduerj, 2005. CALLINICOS, Alex. Il marxismo di Althusser. Bari: Dedalo, 1981.

CALLINICOS, Alex. Il marxismo di Althusser. Bari: Dedalo, 1981.

CALLINICOS, Alex. Où va le marxisme anglo-saxon?. In: BIDET, Jacques; KOUVÉLAKIS, Eustache. Dictionnaire Marx Contemporain. Paris: PUF, 2001.

CERRONI, Umberto. Note sul materialismo dialettico soviético. In: CERRONI, Umberto. Materialismo Storico e scienza. Lecce: Milella, 1976.

COLLETTI, Lucio. Intervista politico-filosofica. In: _______. Intervista politico-filosofica. Bari: Laterza, 1975.

COLLETTI, Lucio. O marxismo do século XX. In: Ultrapassando o marxismo. Rio de Janeiro: Forense Universitária, 1983.

DEUTSCHER, Isaac. El Marxismo de nuestro tiempo. In: ______. El Marxismo de nuestro tiempo. México: Era, 1975.

GÁNGÓ, Gábor. Marxismo, Cultura, Comunicación: De Kant y Fichte a Lukács y Benjamin. Buenos Aires: Herramienta, 2009.

GOULDNER, Alvin W. Los dos marxismos: Contradicciones y anomalias en el desarrollo de la teoria. 2 ed. Madrid: Alianza, 1989.

JACOBY, Russel. Marxismo ocidental. In: BOTTOMORE, Tom. Dicionário do pensamento marxista. Rio de Janeiro: Jorge Zahar, 1988.

KOŁAKOWSKI, Leszek. Główne Nurty Marksizmu, v.1-3. Varsóvia: PWN, 2009.

KORSCH, Karl. Marxismo e filosofia. Rio de Janeiro: Editora UFRJ, 2008.

LIFSCHITZ, Mikhail. Prólogo. In: MARX, Karl; ENGELS, Friedrich. Cultura, arte e literatura textos escolhidos. São Paulo: Expressão Popular, 2010. LIFSHITZ, Mijail. La filosofia del arte de Karl Marx. México: Siglo XXI, 1981.

LÖWY, Michel. Marxisme Occidental. In: LABICA, Georges; BENSUSSAN, Gérard. Dictionnaire Critique du Marxisme. Paris: PUF, 1982.

LUKÁCS, Georg. História e consciência de classe. São Paulo: Martins Fontes, 2003.

MARCUSE, Herbert. El marxismo soviético. Madri: Alianza, 1969.

MARKUS, Gyorgy. Langage et production. Paris: Denoël/Gonthier, 1982.

MERLEAU-PONTY, Maurice. Les Aventures de la dialectique. Paris: Gallimard, 1955.

MERQUIOR, José Guilherme. Marxismo ocidental. Rio de Janeiro: Nova Fronteira, 1987.

PREVE, Costanzo. Considerazioni critiche sulla corrente teorica del maoismo (Appendice B). In: PREVE, Costanzo. Un secolo di marxismo: Idee e ideologie. Pistoia: CRT, 2003.

STYCZYŃSKI, Marek. Filozofia społeczna Aleksandra Bogdanowa. Lodz: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1990.

TAGLIAGAMBE, Silvano. Materialismo e Dialettica nella Filosofia Sovietica. Torino: Loescher, 1979.

THERBORN, Göran. Dialética da modernidade: a teoria crítica e o legado do marxismo do século XX. Dados Revista de Ciências Sociais, v.38, n.2. Rio de Janeiro, 1995. TIMPANARO, Sebastiano. Praxis Materialismo y Estructuralismo. Barcelona: Fontanella, 1973.

TIMPANARO, Sebastiano. Praxis Materialismo y Estructuralismo. Barcelona: Fontanella, 1973.

TIMPANARO, Sebastiano. Lapsus Freudiani e Lapsus di Freudiani. In: _____. La “Fobia Romana” e altri scritti su Freud e Merringer. Pisa: ETS, 1992.

TOSEL, André. Le développement du marxisme en Europe occidentale depuis 1917. In: BELAVAL, Yvon. Histoire de la Philosophie III, v.2. Paris: Gallimard/Folio, 2004.

VRANICKI, Pedrag. História del Marxismo, v.1-2. Salamanca: Sigueme, 1977.

WALICKI, Adam. Stanisław Brzozowski i rosyjscy “neomarksiści” początku XX wieku. In: _____. Polska, Rosja, marksizm Studia z dziejów marksizmu i jego recepcji. Varsóvia: Książka i Wiedza, 1983.

WALICKI, Adam. O marxismo polonês entre os séculos XIX e XX. In: HOBSBAWM, Eric J. História do marxismo, v.3. O marxismo na época da Segunda Internacional (Segunda parte). Rio de Janeiro: Paz e Terra, 1984.

WALICKI, Adam. Idee i ludzie Próba autobiografii. Varsóvia: IHN PAN, 2010.

WALICKI, Adam. Stanisław Brzozowski – drogi myśli. 2.ed. Cracóvia: Universitas, 2011.

ZANARDO, Aldo (org.). Storia del Marxismo Contemporaneo. Istituto Giangiacomo Feltrinelli, Annali. Milão: Feltrinelli, 1973.

Creative Commons License
Este trabalho está licenciado sob uma licença Creative Commons Attribution 4.0 International License.

Copyright (c) 2014 Pedro Leão da Costa Neto

Downloads

Não há dados estatísticos.